Beslenme Önerileri, Bitkisel Kürler

Kynurenik Asit, Romatizmada İki Ucu Keskin Bir Kılıç

Kynurenik asit (kısaca KYNA), bir amino asit olan L-triptofanın normal metabolizmasının bir yan ürünüdür. Triptofan metabolitleri arasında en çok bilimsel çalışmalara konu olan yine KYNA’dır.

L- kynureninden , kynurenin- aminotransaminaz enzimi tarafından katalizlenen bir reaksiyon sonucu oluşan KYNA kan-beyin bariyerini geçemez ve beynin içinde lokal olarak oluşturulmalıdır.

Kynurenik Asit ‘in Kimyasal Yapısı

Anti-inflamatuar, anti-oksidatif, nöroprotektif, antioksidan ve ağrı hafifletici özelliklere sahip Kynurenik asit, Alman kimyager Justus von Liebig tarafından köpek idrarında 1853 yılında keşfedildi.

Kynurenik Asit ve İltihaplı Romatizma

Bilimsel veriler, romatoid artritli hastaların sinovyal sıvısındaki KYNA içeriğinin osteoartritli hastalardan daha düşük olduğunu göstermiştir. KYNA konsantrasyonu idrar, serum, amniyotik ve sinoviyal sıvısı içinde 0.02 ila 0.8 uM olarak bulunmuştur

Bu arada 100’den fazla romatizmal hastalık vardır ve bunlardan sadece biri romatoid artrit denilen iltihaplı romatizmadır.

İlthaplı Romatizma ve Sjögren Sendromu

En düşük KYNA konsantrasyonu insan tükürüğü (0.003 μM) ve insan mide suyunda (0.01 μM) bulunurken, en yüksek KYNA içeriği sıçanın orta ileum mukusunda (8.08 μM) blunmuştur.

KYNA konsantrasyonunun gastrointestinal sistem boyunca kademeli olarak arttığını ve sonunda en yüksek değerine ulaştığını belirtmek gerekir. Sıçan ileumundaki KYNA içeriğinin, insan tükürüğünden yaklaşık 5400 kat daha fazla olduğu dikkat çekicidir. Sindirim sistemindeki KYNA konsantrasyonunun bu derece kayda değer derecelenmesinin fizyolojik önemi şu anda bilinmemektedir.

Son çalışmalar, kynurenin metabolik yolunun Sjögren sendromun‘da indolamin 2,3-dioksijenazı (IDO) aktive ederek interferon-gamayı ve diğer sitokinlerle uyarılabileceğini doğrulamıştır.

Mide Ağrısından Depresyona Kynurenik Asit

Bağırsaklarımız ağrıyor ve kendini mutsuz hissediyoruz. Bu tür farklı fenomenler mekanik olarak birbirine bağlıdır, ama nasıl?

Kynurenik Asit

Bağırsak Florası

Fizyolojik bağlamda, kynureninler bağırsak durumlarından iltihaplanmaya, kanser ilerlemesine kadar birçok sağlık ve hastalık durumlarını etkiler. Ayrıca, egzersiz, ruh hali ve nöronal uyarılabilirliğin etkilerine aracılık edebilir ve nihayetinde mikrobiyota ile iletişim kurabilirler. Mikrobiyom, mikobiyom ve virom bu yüzden son yılların en popüler araştırma konuları arasında yer alır.

Triptofan

Triptofan ise, memelilerde gerekli olan (esansiyel) ve vücutta de novo sentezlenemeyen 9 temel amino asitten biridir. Yani besinlerle dışarıdan alınması gereklidir. En nadir görülen ve hücresel proteinlerdeki toplam amino asitlerin ~%1’ini oluşturur. Tüm yaşam formlarında ortak olan 21 amino asitten, insanların sentezleyemediği 9 amino asit şunlardır:  Fenilalanin, valin, treyonin, triptofan, metiyonin, lösin, izolösin, lizin ve histidin.

L -triptofan. L,molekülün solak (left) konfigirasyonunu gösterir.

Triptofan veya L-triptofan, esansiyel bir amino asittir ve serotonin (5-hidroksitriptamin) ve dolayısıyla melatoninin bir öncüsüdür; uyku, ruh hali, biliş ve sirkadiyen ritimler gibi çeşitli temel davranışların ve psikolojik işlevlerin modülasyonunda önemli maddelerdendir. Bu nedenle sinir sistemi hastalıklarında (Alzheimer, Parkinson, Şizofreni vb) en çok çalışılan amino asidin triptofan olması şaşırtıcı değildir.

1901’de İngiliz biyokimyacı Frederick Gowland Hopkins ve Sydney W. Cole, süt türevi kazeinde triptofanı keşfetti. 1929’da Hopkins, vitaminlerin keşfi için Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’nü aldı.

Triptofan metabolitleri- Kynureninler-

Diyetle alınan triptofanın sadece yüzde 1’i protein sentezi için kullanılır. Yüzde 95’i, Kynurenik yol adı verilen metabolik yolakta parçalanır ve triptofan ara ürünleri- Kynureninler- olarak adlandırılan metabolitlere dönüştürülür; serotonin, triptamin, indol, kynureninler, NAD). Triptofan metabolitlerinin, bağışıklık sisteminin birçok hücresinin düzenlenmesine katıldığı ve çeşitli bağışıklık aracılı hastalıklarda rol oynadığı bilinmektedir.

Yolağın ilk iki enzimi triptofan 2, 3-dioksijenaz (TDO) ve indoleamin 2,3-dioksijenaz (IDO) dır. İDO enzim aktivitesi, şiddetli enfeksiyon, kollajen hastalıkları ve sepsis gibi inflamatuar hastalıkları olan hastalarda artmaktadır. Kynureninler sistemik inflamasyon sırasında kardiyovasküler sistemi etkiler. Bu nokta iltihaplı romatizmada artan kalp krizi riski ile ilişkili de olabilir. KYNA lokal inflamasyonu GPR35’i uyararak gerçekleştirir. Zaten GPR35 reseptörü bağırsak bağışıklık hücrelerinde bolca bulunur.

Ne kadar Kynurenik Asit alalım?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Birleşmiş Milletler Üniversitesi (UNU) tarafından oluşturulan bilirkişi raporu günde 4 mg/kg  triptofan dozu önermektedir. Bu nedenle, bir yetişkinin kilosunun 70 kg olduğu varsayılarak, kişi başına önerilen bir triptofan dozu 280 mg / gündür. Triptofandan kynurenin yolu boyunca insan vücudunda 0.84 mg (% 0.3’ün etkinliği) veya 1.18 mg (% 0.42’nin etkinliği) KYNA’nın oluştuğu tahmin edilebilir.

En yüksek KYNA konsantrasyonu propolis, bal ve arı poleni gibi çeşitli bal arısı ürünlerinin örneklerinden elde edilmiştir. Bununla birlikte, taze brokoli ve patateste yüksek bir KYNA konsantrasyonu da bulunmuştur. Patates, ilginç bir şekilde, et, yumurta, havuç, domates veya kırmızı biberden 10 kat daha fazla KYNA içerir. Reyhan ve fesleğendeki KYNA içeriği karabiberde bulunan KYNA içeriğinden yaklaşık 140 kat daha yüksektir. Patates yumrularındaki KYNA içeriği, kuru ağırlık olarak 0.239 ila 3.240 ug/g arasında değişir.

Aşağıdakilerin hangisi en fazla KYNA içerir?

Huş yaprağı (Betulae folium, Birch)

Karahindiba kökü (Taraxaci radix),

Yaşlı çiçek (Sambuci flos),

At kuyruğu otu (Equiseti herba),

Isırgan yaprağı (Urtice folium),

Nane yaprağı (Menthae piperitae folium)

Söğüt kabuğu (Salicis korteks

Harpagophytum Şeytan Perçemi,

CEVAP

İlk dört: nane yaprağı, ısırgan, huş ağacı yaprağı ve at kuyruğu…

Kynurenic acid content in anti-rheumatic herbs by Wojciech Zgrajka

Avrupa’da romatizma tedavisinde kullanılan bir herbal karışım

Söğüt kabuğu, ısırgan yaprağı, at kuyruğu otu, huş yaprağı, nane yaprağı ve karahindiba kökü.

Avrupa’da romatizma tedavisinde kullanılan bir bitki çayı

Fasulye perikarp, at kuyruğu otu, huş yaprağı ve ısırgan yaprağı

İLK ÜÇ BESİN

Brokoli, bal ve patates sonra karnabahar…

Kynurenik Asit İki Ucu Keskin Bir Kılıçtır

Son yıllarda, KYNA’nın bağışıklık sistemi, inflamasyon ve kansere olan bağlantısı daha belirgin hale geldi. Bu bağlantı göz önüne alındığında, KYNA’nın anti-inflamatuar ve immünsüpresif fonksiyonları özellikle ilgi çekicidir. Bu özellikler KYNA’nın “iki ucu keskin kılıç” gibi davranmasına izin verebilir.

KYNA, KYN’nin geri dönüşümsüz transaminasyonu yoluyla veya kynurenin aminotransferazlar (KAT I – IV) veya reaktif oksijen türlerinin (ROS) etkisi ile oluşur.  KYNA üretimi endotelyal hücreler, epitelyal hücreler, fibroblastlar, pankreatik adacık hücreleri, insan periferik kan mononükleer hücreleri, iskelet kası hücreleri ve kırmızı kan hücrelerinde tanımlanmıştır.

Periferik kan mononükleer hücreleri-PBMC

Kynurenik asit aracılı iltihabi sinyal yolları. İltihap başlatıcı sitokinler , STAT, AP1, IRF1 ve NF-kB transkripsiyon faktörü aktivasyonu yoluyla indolamin (IDO) enziminin ekspresyonunu indükler.  Bu nedenle, tümör nekroz faktörü α (TNF), yüksek hareketlilik grubu kutu 1 (HMBG1), interlökin 4 (IL4), α defensin (α-Def) ve indüklenebilir nitrik oksit sentazın (iNOS) azalmış indüksiyonu sıklıkla gözlenmiştir. KYNA’nın aril hidrokarbon reseptörü (AhR) reseptörüne bağlanması, AHR nükleer translokatorunun (ARNT) alımına ve IL6 ekspresyonunun indüklenmesine yol açar. KYNA-AhR kompleksinin NF-κB ile etkileşimi de iltihabi IL6 indüksiyonunda rol oynayabilir.

KYNA ve İltihapla İlişkili Hastalıklar

Tip 2 diyabet, multipl skleroz, IBS ve kronik böbrek hastalığı hastalarının periferik kanında ve odontojenik apselerden mustarip hastaların tükürüklerinde kynurenik asit seviyeleri artar. Bu kronik inflamatuar durumlarla ilgili olarak, KYNA’nın yükselmesinin, inflamatuar sinyallemeye bağlı olarak telafi edici bir yanıt mı yoksa belirli hastalık modellerini indükleyen birincil anormallik mi olduğu belirsizliğini korumaktadır. Bununla birlikte, kronik stresin veya düşük dereceli inflamasyonun KYNA üretimini indükleyebileceği varsayılmaktadır.

Serum KYNA’nın iltihaplı romatizmada sabah sertliği ve ağrı skoru ile pozitif korelasyonu, romatoid artritli (RA) hastalarda artmış inflamasyon seviyesinin dolaşımdaki KYNA seviyelerinin artması ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu varsayım, RA hastalarının sinoviyal sıvısındaki KYNA konsantrasyonlarının , akut faz cevabını yansıtan hastalık aktivitesi için bir belirteç olarak tarif edilen plazma fibrinojenle pozitif korelasyonlu olduğu bulgusuyla desteklenmektedir.  RA’lı hastalarda, KYNA düzeyi osteoartritli hastalara (ki OA da inflamatuar arka plan yoktur) kıyasla azdır. KYNA’nın sinovyal fibroblastlar üzerindeki tarif edilen çoğalmaya karşı fonksiyonuna göre, bozulmuş KYNA sentezi RA’da hiperplazi gelişimini provoke edebilir.

Anne Sütü, Emzirme ve Kynurenik Asit

Emzirmenin yerini alan yapay besin formüllerine başvurmada küresel artış, bebeklerde ve çocuklarda obezite salgınının karmaşık nedenleri arasında tespit edilmiştir. Son zamanlarda metabolizmayı ve kilo alımını etkilediği kabul edilen faktörlerden biri, G proteini ile birleştirilmiş reseptör (GPR35) agonisti olan kynurenik asittir.

Kynurenik Asit

Bebek mama formüllerinde KYNA düşük bulunmuştur.

Anne sütündeki KYNA konsantrasyonunun doğumdan sonraki 3. günde 3.9 ug/ L’den doğumdan sonraki 6 ay içinde 56.6 ug/ L’ye yükseldiği bulunmuştur. Çalışılan tüm yapay bebek mama formüllerinde KYNA düşük bulunmuştur; 6. Ayda 7.3.

 

KAYNAKLAR VE ŞEKİLLER

  1. https://www.thelancet.com/article/S2352-3964(18)30076-8/fulltext
  2. https://www.nature.com/articles/s41598-019-42646-4
  3. https://science.sciencemag.org/content/357/6349/eaaf9794.full?ijkey=mSlllpuFDsNOY&keytype=ref&siteid=sci
  4. https://europepmc.org/article/PMC/4911177
  5. frontiersin.org/articles/10.3389/fimmu.2017.01957/full
  6. healthjade.net/tryptophan
  7. https://journals.sagepub.com/doi/10.4137/IJTR.S12536
  8. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22084578/

İlgili Yazılar