Health.com sitesine göre birden fazla depresyon türü vardır. Bu yazıda majör depresyonu, mevsimsel duygulanım bozukluğunu, doğum sonrası depresyonu ve daha fazlasını açıklıyoruz.
Depresyon Türü Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Depresyon, ruh çöküntüsü, ruh sıkıntısı, sıkılmış bunalmış hissetme. İsimler farklı farklı olsa da sonuç aynı: Çöküntü.
Büyük çöküntü çadırının altında grinin birçok tonu vardır. Depresyon hafif veya şiddetli olabilir. Kısa ömürlü veya kronik olabilir. Bir bebeğin doğumu veya mevsimlerin değişmesi gibi özel durumlar depresif belirtileri tetikleyebilir.
Bir kişinin yaşadığı depresyon türünü anlamak, doktorların tedaviyi belirlemesine yardımcı olur.
İşte farklı depresyon türleri hakkında bilmeniz gerekenler.
Depresyon Türü: Majör Depresif Bozukluk
Majör Depresif Bozukluk
16 milyondan fazla Amerikalı (çoğu kadın), majör depresyon veya klinik depresyon olarak da bilinen bu çok yaygın depresyon türünü yaşıyor. Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından yayınlanan tanı ölçütlerine göre, kişilerin majör depresif bozukluk tanısı alabilmesi için iki hafta veya daha uzun süredir devam eden en az beş belirtiye sahip olması gerekir. Bu belirtiler, üzüntü, boşluk, değersizlik, umutsuzluk ve suçluluk duygularını içerebilir; keyifli aktivitelere enerji, iştah veya ilgi kaybı; uyku alışkanlıklarındaki değişiklikler; ve ölüm ve intihar düşünceleri.
Majör depresif bozukluğun iki alt tipi vardır: “atipik depresyon” ve “melankolik depresyon”. Eski kategoriye giren insanlar çok uyumaya ve yemek yemeye meyillidirler. İkinci kategoridekilerin uyumakta güçlük çektiğini ve suçluluk duygusuyla dolu düşüncelere kafa yorma eğiliminde olduklarını söylüyor. Genç yetişkinler atipik depresyon ile başvurma eğilimindedir ve melankolik tip yaşlılarda daha sık görülür.
Tedaviye Dirençli Depresyon Türü
Bazen majör depresif bozukluğu olan kişiler tedaviye hemen yanıt vermezler. Bir antidepresanı ve ardından bir diğerini -ve belki üçüncü veya dördüncüsü- denedikten sonra bile depresyonları inatla devam eder. Bu inatçı depresyon belki genetik, belki çevreseldir.
İnsanların tedaviye dirençli depresyonun üstesinden gelmelerine yardımcı olmak, doğru bir teşhis sağlamak ve semptomlarının diğer psikiyatrik ve tıbbi nedenlerini belirlemek için kapsamlı bir çalışma ile başlar. Hastalara uygun doz ve tedavi süresi konusunda danışmanlık yapılır. Bir ilaç işe yaramazsa, doktorlar benzer bir ilaca veya farklı bir sınıftan birine geçmeyi deneyecektir. Hastalar, farklı bir sınıftan ikinci bir antidepresan ve belki de bir antipsikotik gibi başka bir ilaç türü eklemekten fayda görebilirler.
Subsendromal Depresyon, bir depresyon teşhisi için yeterince şiddetli olmayan iki veya daha fazla depresyon türüne sahip olunması durumudur.
Subsendromal Depresyon
Depresif semptomları olan ancak majör depresyon tanısı için tüm kutuları tam olarak işaretlemeyen bir kişi “subsendromal” olarak kabul edilmektedir.
Kalıcı Depresif Bozukluk
Kalıcı depresif bozukluğu olan kişilerde çoğu gün düşük, karanlık veya üzgün bir ruh hali ve iki yıl veya daha uzun süren en az iki ek depresyon belirtisi vardır. Çocuklarda ve gençlerde, sinirlilik veya depresyon semptomları bir yıl veya daha uzun süre devam ederse, teşhis edilebilmektedir. Yoğunluğu artıp azalabilir, ancak genellikle düşük bir depresyon düzeyidir.
Bu tür bir depresyon teşhisi konması için, kişilerde ayrıca aşağıdakilerden ikisine sahip olması gerekir: uyku sorunları (çok fazla veya çok az); düşük enerji veya yorgunluk; kendine güvensiz; iştahsızlık veya aşırı yeme; zayıf konsantrasyon veya karar vermede zorluk; ve umutsuzluk…
Regl Rahatsızlığı
Doğurganlık çağındaki kadınların %10 kadarı adet öncesi disforik bozukluk yaşar. Bu, bir kadının döneminden önceki hafta içinde depresyon, üzüntü, kaygı veya sinirlilik ile diğer aşırı semptomları tetikleyebilmektedir.
Bilim adamları, bu kadınların adet döngüsü sırasında hormonal değişikliklere anormal bir duyarlılığa sahip olabileceğine inanılmaktadır.
Bipolar Depresyon Türü, iki uçlu bozukluk karakterize bir ruhsal bozukluktur.
Bipolar Depresyon Türü
Mutluluktan umutsuzluğa uzanan ruh hali ve enerjideki geniş dalgalanmalar. Bunlar, bipolar bozukluk veya manik-depresif hastalık olarak da adlandırılan bipolar depresyonun imzasıdır. Bu tür bir depresyon teşhisi konması için, bir kişinin en az bir mani nöbeti geçirmiş olması gerekir. Bipolar genellikle genç erişkinlikte ortaya çıkar. Kadınlar ve erkekler eşit sayıda teşhis edilebilmektedir. Araştırmalar olası cinsiyet farklılıklarına işaret ediyor: Erkekler daha manik davranışlar sergiliyor; kadınlar depresif belirtilere eğilimlidir. Bipolar genellikle tedavi olmaksızın kötüleşir. Ancak duygudurum düzenleyiciler, antipsikotik ilaçlar ve konuşma terapisi ile kontrol altına alınabilmektedir.
Yıkıcı Duygudurum Düzensizliği Bozukluğu
Çığlık atma ve öfke nöbetleri… Duygularını düzenlemekle mücadele eden çocuklarda teşhis edilen bir tür depresyon olan yıkıcı duygudurum düzensizliği bozukluğunun özellikleri olabilmektedir. Neredeyse her gün günün büyük bir bölümünde sinirli ya da öfkeli bir ruh hali ve okulda, evde ya da akranlarıyla geçinmekte güçlük çekme yer alır.
Doğum sonrası depresyon, anormal olmayan bir ruhsal sıkıntı olup tedavisiz iki hafta içinde düzelir.
Doğum Sonrası (veya perinatal) Depresyon
Bir bebeğin doğumu muazzam bir neşe getirir. Ancak bazen dört kadından birini ve sekiz erkekten birini etkileyen bir tür olan doğum sonrası depresyona yol açabilmektedir. Kadınlarda doğum sonrası depresyon muhtemelen hormonlardaki değişimler, yorgunluk ve diğer faktörler tarafından tetiklenebilmektedir. Erkeklerde, ebeveynlikle birlikte gelen roller ve yaşam tarzı değişikliklerinin değişmesiyle ortaya çıkan çevreseldir.
Genellikle yeni doğumdan hemen sonra ortaya çıkar. Ancak çocuğun doğumunu izleyen ilk yılda herhangi bir zamanda da başlayabilmektedir. Yoğun üzüntü, endişe ve bitkinlik duyguları bunaltıcı hale gelir ve günlük yaşama müdahale edilebilmektedir.
Bir bebeğin doğumunun hemen ardından kaygı ve depresif semptomlar ortaya çıkabilmektedir. Buna neden olan hafif, kısa ömürlü ve son derece yaygın olan “bebek hüznü” ile karşılaştırılmaktadır.
Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu
Genellikle sonbahar veya kış aylarında ortaya çıkan tekrarlayan bir depresyon türüdür. Ruh halindeki bir değişiklikle birlikte, hastalar düşük enerjiye sahip olma eğilimindedir. Aşırı yenebilmekte, uyunabilmekte, karbonhidrat istenebilmekte, kilo alınmakta veya sosyal etkileşimden çekinebilmektedir.
Kadınlar ve genç yetişkinlerde risk daha yüksektir. Kesin neden belirsiz olsa da, araştırmalar bunun beyin kimyasalı serotonin dengesizliği ile ilgili olabileceğini düşündürmektedir. Uyku hormonu melatonin fazlalığı ve yetersiz D vitamini seviyeleri de rol oynayabilmektedir.
Madde Kullanımı Duygudurum Bozukluğu
Sakinleştirici ilaçları kullanmak veya kötüye kullanmak ruh halinizi değiştirebilmektedir. Depresyon, anksiyete ve zevkli aktivitelere karşı ilgi kaybı gibi semptomlar… Tipik olarak bir maddeyi aldıktan veya kötüye kullandıktan kısa bir süre sonra ortaya çıkabilmektedir.
Maddenin neden olduğu duygudurum bozukluğu olan birini teşhis etmek için, doktorlar depresyonun diğer olası nedenlerini ekarte etmeli ve depresyon günlük aktivitelere müdahale edecek kadar şiddetli olmalıdır.
Psikotik Depresyon Türü
Psikotik depresyonu olan kişiler, gerçeklikle teması kaybetme olarak tanımlanan psikozun eşlik ettiği şiddetli depresyona sahiptir. Psikoz belirtileri tipik olarak halüsinasyonları (gerçekte orada olmayan şeyleri görme veya duyma) ve sanrıları (neler olduğuna dair yanlış inançlar) içermektedir.
Bir Hastalık Nedeniyle Depresyon
Kalp hastalığı, kanser, multipl skleroz ve HIV/AIDS gibi ciddi bir kronik hastalıkla başa çıkmak başlı başına iç karartıcı olabilmektedir.
