Hücrelerdeki inflamatuar olayların düzenlenmesinde aktif rol alan bu bitkinin en aktif maddesi lektin ve viskotoksin olan ökse otu, apoptotik (DNA yıkımı) ve sitotoksik (hücre öldürücü) etki göstererek hasarlı hücrelerin yok edilmesine neden olur.
- Ökse otu‘ndaki triterpenler, fitosteroller, oligo ve polisakkaritler aynı şekilde sitotoksik ve apoptotik etki gösterebilen aktif bileşenlerdir.
- Ökse otunun birleşiminde bulunan fenolik asit, fenilpropanoidler ve flavanoidler damar gerginliğini hızla düşürerek kan basıncının kontrolünde önem arz ederler. Bu etki dokuların beslenmesinde hayati öneme sahiptir. Bu biyolojik aktif maddeler aynı zamanda antiinflamatuar etki göstererek iltihaplı artrit vakalarında proinflamatuar sitokinlerin salınımını (sitokin fırtınası) azaltmaktadırlar.
Terapötik Potansiyeli
Ökse otu ‘nun geleneksel ve de modern tıpta hipertansiyon ve romatoid artrit vakalarında kullanım yeri vardır. Özellikle dejeneratif iltihaplı kas şikâyetlerinde sık kullanılır.
- İnflamatuar eklem problemlerinde iltihabi reaksiyonların hızla azalmasına yardımcı olmaktadır. Ayrıca romatizmal zemin üzerine oturan Ankilozan spondilit, romatoid artrit gibi hastalarda sık görülen insülin direncinin azalmasına destek olur.
- Sedatize etme ve sinirsel spazmları giderici özelliği ile de uzun süre beden kısıtlamalarının yıpratıcı etkisine bağlı olarak kişilerde oluşan ruhsal çöküntüleri ve uyku kalite bozukluklarının giderilmesinde kullanılır. Sürekli gerilen miyofasyal yapıların relaksasyonuna destek sağlar.
- Ayrıca hepatoprotektif yani karaciğeri koruyucu etkiye sahiptir.
Kullanım Şekli
Taze yaprak ve taze sürgünlerin tüketimi
Bir çay kaşığı ökse otu üzerine 200 ml oda sıcaklığında su dökün, 20-24 saat bekletin ve süzün. Tüketirken kaynama notasına kadar çıkılmadan ısıtılıp tüketilecektir.
Kurutulmuş Yaprak tüketimi
1-2 tatlı kaşığı 200 ml (1 su bardağı) kaynar su ile 7-10 dk demlenme (infüzyon) bırakıldıktan sonra tüketilebilir.
Ökse otu çayı, Romatizma, artroz, spondiloz, kronik eklem hastalıkları gibi vakalar için harici olarak da uygulanabilmektedir.
Ökse Otu ile İlgili Uyarılar
- Ökse otununmeyveleri zehirli olmaları nedeniyle rutin kullanımda yeri yoktur. Daha çok eczacılık alanında kontrollü kullanılmaktadır.
- Günde 2-3 bardak çaydan fazla tüketimi uygun değildir.
- Yapraklarının ve taze sürgünlerin çay formu hariç, bitkinin diğer kısımlarının tüketimi önerilmez.
- Alerjik ve atopik yapıya sahip olanlar, kardiyak veya karaciğer problemi olan kişiler, lösemi ve organ transpantasyonu, böbrek yetmezliği durumları vb. ciddi yakın takip gerektiren hastalarda kontrolsüz bir tüketim kesinlikle tavsiye edilmez. Elbette ki hamilelik ve emzirmeevresinde olan hanımlarında tüketimi sıkı kontrole tabidir.
Ökse Otu Makale Kaynakları:
Statement to an Insufficient Systematic Review on Viscum album L. Therapy. Matthes H, Thronicke A, Hofheinz RD, Baars E, Martin D, Huber R, Breitkreuz T, Bar-Sela G, Galun D, Schad F. Evid Based Complement Alternat Med. 2020 Feb 18;2020:7091039. doi: 10.1155/2020/7091039
Mistletoe Extracts (PDQ®): Patient Version.PDQ Integrative, Alternative, and Complementary Therapies Editorial Board. PDQ Cancer Information Summaries [Internet]. Bethesda (MD): National Cancer Institute (US); 2002-2019
Nat Prod Arş. 2016; 30 (4): 373-85. doi: 10.1080 / 14786419.2015.1022776. EPUB 2015 Mart 27.Viscum albüm L’ nin fitokimyasal profili ve terapötik potansiyeli Nazaruk J , ORLIKOWSKI P.
Zuber, “Biological flora of central Europe: Viscum album L.,” Flora, vol. 199, no. 3, pp. 181-203, 2004.
Bilgili, M. Öztürk, K.A. Coşkuner, B. Serdar, İ. Baysal ve Y. Usta, “The Effect of Mistletoe on Vertical Resin Duct Density of Scots Pine Wood,” International Conferance on Agriculture, Forest, Food Sciences and Technologies, Cappadocia, Turkey, 2017, p. 623
Ulusoy, N. Ay ve H. Peker, “Ökseotu (Viscum album L.)’nun Sarıçam Odununun Bazı Mekanik Özelliklerine Etkisi,” Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, c. 10, s. 2, s. 15-22, 2017
Rigling, B. Eilmann, R. Koechli and M. Dobbertin, “Mistletoe-induced crown degradation in Scots pine in a xeric environment,” Tree Physiology, vol.30, no.7, p. 845-852, 2010
DİKKAT: Bu bilgiler tedavi ve bir hastalığı önleme amaçlı değildir. Yalnızca bilgi amaçlıdır. Kullanım ve gereksinimi ilgili fitoterapi uzmanı kontrolünde yapılmalıdır.
